03.04.2020
КОМЕРЦИЈАЛИЗАЦИЈАТА НА ЗДРАВЈЕТО ЗНАЧИТЕЛНО НЕГАТИВНО ВЛИЈАЕ ВРЗ НАШЕТО ЗДРАВЈЕ
Намалувањето или пак замрзнувањето на јавните трошоци за јавно здравство имаат значително влијание врз инвестициите, надоместување на социјалните бенефити, платите во форма на намалување на бројот на кревети во болниците, финансирање засновано на активности, затворање на здравствени установи и укинување на одредени здравствени услуги... помеѓу останатите работи. Ваквите кратења на средствата недаваат можност на Властите да располагаат со поголем износ на средства кои ќе ги инвестираат во инфраструктура и за здравствени потреби, со што ги отвораат вратите за поголем број на приватни инвестиции.
Приватните компании и меѓународни приватни групации, како што се Fresenius, ORPEA, Korian, Coliseum и Ramsay, купуваат институции, услуги и гранка на активности и со тоа ги наметнуваат своите правила врз работењето на целиот здравствен сектор.
Во најновиот Индекс за владеење на правото за 2020 година, Светскиот проект на правдата (World Justice Project) ја рангира нашата држава на 58 место, во однос на состојбата со почитувањето на основните демократски вредности и принципи на владеење на правото. Воедно, индексот за владеење на правото се смета за водечки извор на оригинални и независни податоци владеењето на правото во државите жирум светот.
Според индексот за 2020 година во Република Северна Македонија нема подобрување на состојбите со владеењето на правото и загрижува уназадувањето на состојбите во одделни области, како што се справувањето со корупцијата и отвореноста на Владата. Ситуацијата не е подобрена и во другите области од владеењето на правото, како што се: ограничувања на моќта на владата, спроведување на регулатива, граѓанска и кривична правда. Единствено благо подобрување имаме во делот на фундаменталните човекови права, додека во континуитет најдобро рангирана е областа на јавниот ред и мир.
28.03.2020 Јавно здравствени услуги за граѓаните, наместо јавнo приватно партнерство
Властите со цел да го поддржат “економскиот развој” на државите во текот на изминатите години посегнаа кон кратење на буџетските трошоци, особено трошоците кои се однесуваат на обезбедување на квалитетни и сеопфатни социјални и јавно здравствени услуги за граѓаните. Кратењето на средствата значително им овозможи на Властите да го фаворизираат пазарниот, наместо јавниот интерес. Ова пак, значително придонесе кон дисперзија на квалитеот на здравствените услуги: денес сме сведоци на длабоко вкоренета нееднаквост во пристапот до здравствена заштита, а пред се како резултат на тоа што нивото на квалитетот во пружената здравствена заштита денес најмногу зависи од економскиот и социјалниот статус на граѓаните.
Давањето предност на пазарниот интерес, во многу земји допринесе кон значително намалување на расположливите средства во јавниот сектор за унапредување на здравствената состојба на одредена група на граѓани, намалување на бројот на располжливи капацитети за болничко сместување, намалување или заминување на квалитетен и обучен здравствен персонал, итн. а се во насока на намалување на буџетските трошоците за здравствена заштита. На пример, обучени лекари за детска кардио хирургија со јавни средства, од јавниот се префрлаат да работат во приватниот сектор, а пак приватниот сектор со тоа генерира приходи од државниот буџет.
Здравствената заштита стана значително приватизирана и пазарно поставена. Здравствените политики се фокусираат речиси исклучиво на постојано зголемување на број на услуги, без водење на сметка за реалните потреби на населението. Зголемениот број на здравствените услуги овозможува приватниот сектор да акумулира огромни приходи и надоместоци, но тоа не е одраз на тоа како треба да изгледа еден здравствен систем заснован на потребите и правата. Сето ова доведе до создавање на системи кои се засновани на вештачко утврдени цени за третман на одредено заболување, а не врз основа на реалните здравствени потреби и одговорот на истите.
23.03.2020: Лекови за луѓето, не за профит!
Приватните истражувања и фармацевтската индустрија во моментот се далеку од промовирање на иновации , бидејќи тие се во потрага по профит, наместо во потрага за исполнување на целите на јавното здравство. Приватните компании се повеќе се повлекуваат од истражувањето на основните лекови, чија профитабилност ја сметаат за неизвесна: Светската здравствена организација (СЗО) ги осудува кратењата на буџетот наменет за истражување на лекови за бактерии отпорни на антимикробни средства (антибиотици и сл.) кои предизвикуваат десетици илјади смртни случаи секоја година.
Досегашното искуство ни покажува дека фармацевтските компании се заинтересирани само да остваруваат профит. Патентираниот лек на Новартис за третман на спинална мускулна атрофија (Золгенсма) е познат како "најскапиот лек во светот". Патентираниот лек на Гилеад за третман на хепатитис Ц се продаваше за цена 400 пати повисока од трошоците за производство. Постапките за овластување за продажба на лекови во Европа се дизајнирани да ги фаворизираат трговските интереси, а притоа не се прават сериозни проценки на ефикасноста и безбедноста. Истражувањата покажуваат дека само 10% од новите лекови дозволени за продажба на пазарот во Европа имаат реални предности над лековите кои се веќе достапни.
На ден 14.02.2020 година остваривме посета на партнерската организација ИРИЗ. Посетата беше остварена со цел да се обучат фацилитаторите од организацијата да внесуваат податоци во дата базата, подготвена во статистичкиот програм Epi Info. Во оваа дата база фацилитаторите ќе ги внесуваат податоците за опфатот на децата Роми со вакцинација од општината Шуто Оризари, поточно од населбите во кои што работи партнерската организација ИРИЗ.
Активностите се спроведуваат во рамки на Програмата за работа на ЕСЕ, финансиски поддржана од Фондацијата Отворено општество Македонија и Европската Унија.
